อยากค้าขาย-ลงทุนในลาว การลงทุนในธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วงใน สปป. ลาว
การเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (Asean Economics Community หรือ AEC) นับเป็นปัจจัยสำคัญที่กระตุ้นให้ประเทศต่างๆ ในกลุ่มอาเซียนพัฒนาระบบเศรษฐกิจภายในของตน เพื่อรองรับ AEC ซึ่ง สปป. ลาว เองก็ได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาประเทศเช่นกัน โดยเห็นได้จากแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 7 (ปี 2554 - 2558) ที่ให้ความสำคัญกับการลงทุนเพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรมภายในประเทศ รวมถึงการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานที่จำเป็นต่อเศรษฐกิจ อาทิเช่น ระบบการคมนาคมขนส่ง ระบบการสื่อสาร และระบบไฟฟ้า อันก่อให้เกิดโครงการก่อสร้างต่างๆ ใน สปป. ลาว เป็นจำนวนมาก
ด้วยปัจจัยสนับสนุนดังกล่าว ทำให้ธุรกิจรับเหมาก่อสร้างและรับเหมาช่วงใน สปป. ลาว มีแนวโน้มขยายตัวอย่างรวดเร็ว และเป็นที่สนใจของนักลงทุนอย่างมาก แต่อย่างไรก็ดี การพิจารณาถึงเงื่อนไขและข้อจำกัดในเชิงกฎหมายนับเป็นสิ่งสำคัญที่นักลงทุนให้ความสำคัญก่อนตัดสินใจลงทุนในธุรกิจประเภทดังกล่าว โดย การประกอบธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วงอยู่ภายใต้ กฎหมายว่าด้วยการก่อสร้าง เลขที่ 05/สพช. ลงวันที่ 29 พฤศจิกายน 2009
(“กฎหมายการก่อสร้าง”) ซึ่งถือเป็นกฎหมายหลักที่กำหนดหลักเกณฑ์พื้นฐานในการประกอบธุรกิจการก่อสร้าง
ธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วง
ธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วง ถูกกำหนดให้เป็นธุรกิจที่เกี่ยวกับการก่อสร้างประเภทหนึ่งภายใต้กฎหมายการก่อสร้าง โดยเริ่มตั้งแต่ก่อนการดำเนินการก่อสร้าง กล่าวคือ ก่อนดำเนิน การก่อสร้าง เจ้าของโครงการและนิติบุคคลซึ่งประกอบธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง จะต้องทำสัญญารับเหมาก่อสร้าง ที่มีเนื้อหาเป็นไปตามที่กฎหมายก่อสร้างกำหนด และนำสัญญาดังกล่าวไปจดทะเบียนตามกฎหมาย สปป. ลาว
ในส่วนของการดำเนินธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง สิ่งที่ผู้ประกอบกิจการพึงให้ความสำคัญอีกประการคือ เงื่อนไขในการดำเนินธุรกิจ โดยกฏหมายการก่อสร้างได้กำหนดเงื่อนไขเฉพาะ สำหรับผู้ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับการก่อสร้างไว้หลายประการ กล่าวคือ
- ห้ามดำเนินการกิจการก่อสร้าง นอกเหนือจากประเภทที่ได้ขึ้นทะเบียนวิสาหกิจ หรือทะเบียนสัมปทานไว้
- ดำเนินการก่อสร้างตามแบบก่อสร้าง มาตรการและมาตรฐานทางเทคนิค
- มีมาตรการรักษาความปลอดภัย และรักษาสิ่งแวดล้อมและสังคม
- ห้ามขาย หรือมอบโอน โครงการก่อสร้างให้กับบุคคลอื่น เว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของโครงการ
- ห้ามขุดดิน หรือถมดินนอกพื้นที่ที่ได้กำหนดในเวลาการดำเนินการก่อสร้าง เว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
- ดำเนินการตามที่กำหนดในสัญญารับเหมาก่อสร้าง
- ห้ามตัดไม้ เพื่อนำมาเป็นไม้ค้ำแบบ โดยไม่ได้รับอนุญาต
- ไม่ดำเนินการใดๆที่ละเมิดกฎหมาย
นอกจากเงื่อนไขเฉพาะตามที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว กฎหมาย สปป. ลาว ยังได้กำหนดเงื่อนไขเพิ่มเติมอื่นๆ ที่บริษัทผู้รับเหมาก่อสร้างต้องปฏิบัติ โดยหากมีการละเมิดเงื่อนไขดังกล่าว บริษัทผู้รับเหมาก่อสร้างอาจถูกดำเนินคดีทางแพ่ง และ/หรือทางอาญา รวมถึงอาจถูกเรียกค่าปรับได้
การประกอบธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วง
โดยทั่วไป การดำเนินกิจการเพื่อเป็นนายช่าง กรรมกรก่อสร้าง และซ่อมแซมอาคาร สะพาน ทาง และสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ถูกกำหนดให้เป็นอาชีพสงวนสำหรับพลเมืองลาวตามบัญชี (ก) หนังสือแจ้งการ เรื่อง ประเภทธุรกิจสงวนไว้สำหรับพลเมืองลาว เลขที่ 0369/อถ. สลท ลงวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2012 ห้ามมิให้มีการขึ้นทะเบียนธุรกิจต่อผู้ลงทุนต่างประเทศ เพื่อการประกอบกิจการประเภทดังกล่าว
อย่างไรก็ตาม นักลงทุนต่างประเทศอาจสามารถลงทุนในธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วงได้ ภายใต้เงื่อนไข และข้อจำกัดตามที่กฎหมาย สปป. ลาว กำหนด
ข้อยกเว้นในการประกอบธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วง
ภายใต้ระเบียบการ การอนุญาตจัดตั้งธุรกิจควบคุม ในแขนงการโยธาธิการ และขนส่ง อ้างอิง ดำรัส ว่าด้วยการรับรองบัญชีธุรกิจควบคุม เลขที่ 68/นย ลงวันที่ 28 เมษายน 2008 นักลงทุนต่างประเทศ อาจมีส่วนเข้าร่วมในกิจการที่เกี่ยวกับการก่อสร้าง อย่างธุรกิจรับเหมาก่อสร้าง และรับเหมาช่วงได้ ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขซึ่งจำแนกตามประเภทของงานก่อสร้าง
ซึ่งสามารถจำแนกได้ดังนี้
กรณีกิจการก่อสร้างทางและสะพาน
นิติบุคคลที่จะสามารถดำเนินการก่อสร้างประเภทดังกล่าวได้ ต้องได้รับการอนุมัติจากรัฐบาล และต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมการลงทุน และระเบียบของหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยในการดำเนินงานจะถูกตรวจสอบ และจะต้องได้รับอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อีกทั้งสัดส่วนการถือหุ้น จะต้องถือหุ้นโดยผู้ลงทุนภายในประเทศไม่น้อยกว่า 50% สำหรับการถือหุ้นโดยผู้ลงทุนต่างประเทศ 100% นั้น โดยหลักแล้วไม่สามารถกระทำได้ เว้นเสียแต่เป็นกรณีเป็นการลงทุนขนาดใหญ่ และมีทุนทั้งหมดตั้งแต่ 240,000,000,000 กีบ ขึ้นไป
กรณีกิจการก่อสร้างเคหะสถาน
เช่นเดียวกับการก่อสร้างทางและสะพาน การเข้าดำเนินการก่อสร้างเคหะสถาน นิติบุคคลที่สามารถดำเนินการได้ ต้องได้รับการอนุมัติจากรัฐบาล และปฏิบัติตามกฏหมายต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งถูกตรวจสอบการดำเนินงาน และได้รับอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยในส่วนของการลงทุนโดยผู้ลงทุนต่างประเทศเพียงฝ่ายเดียวนั้น จะถูกจำกัดไม่สามารถกระทำได้ แต่หากเป็นกรณีการร่วมลงทุนแล้วนั้น สัดส่วนการถือหุ้นในนิติบุคคลดังกล่าวโดยผู้ลงทุนภายในประเทศ ต้องไม่น้อยกว่า 51%
กรณีกิจการบุกเบิกสถานที่ก่อสร้าง ก่อสร้างครบชุด ประกอบติดตั้งสิ่งปลูกสร้าง และการตกแต่งภายใน
นิติบุคคลที่จะดำเนินการก่อสร้างประเภทนี้ ไม่ว่าจะเป็นนิติบุคคลต่างชาติ หรือนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมาย สปป. ลาว ก็ตาม จะได้รับอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อดำเนินงานก่อสร้างดังกล่าว และการดำเนินธุรกิจก็ยังต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขตามที่กฎหมาย สปป. ลาว กำหนด อาทิเช่น มีทุนจดทะเบียนไม่ต่ำกว่า 8,000,000,000 กีบ และการก่อสร้างที่สามารถดำเนินการได้ จะต้องเป็นโครงการขนาดใหญ่ที่มีมูลค่าตั้งแต่ 40,000,000,000 กีบขึ้นไป
จากเงื่อนไขดังกล่าวเห็นได้ว่า แม้โดยหลักการแล้ว การประกอบอาชีพที่เกี่ยวกับงานก่อสร้าง ใน สปป. ลาว จะต้องห้ามสำหรับชาวต่างชาติ อย่างไรก็ดี กฎหมาย สปป. ลาว ก็ยังเปิดโอกาสให้นักลงทุนต่างประเทศเข้ามีส่วนร่วมอยู่บ้าง แต่ทั้งนี้ต้องทำการยื่นขออนุญาตจากรัฐบาล และ/หรือ หน่วยงานกำกับดูแลที่เกี่ยวข้องเสียก่อน เช่นนี้แล้ว การรับเหมาก่อสร้างจึงเป็นอีกธุรกิจหนึ่งที่น่าสนใจสำหรับนักลงทุนไทยเช่นกัน
thaisavannakhet.com
